Hoe maken we onze bossen sterk tegen het veranderende klimaat?
Het is je misschien al opgevallen, steeds vaker kleuren volledige naaldbossen bruin. Zwakke en stervende bomen worden aangetast door schorskevers, met massale bossterfte tot gevolg. Het is een probleem met complexe onderliggende oorzaken: de klimaatwijziging, verdroging, de homogene aanplanting van naaldbossen en een gebrek aan diversiteit. Het bosarsenaal staat onder druk en actie is dringend nodig. Ook in onze grensregio werken Belgische en Nederlandse partners nu samen aan een oplossing.
KLIMAATADAPTIEF GRENSBOS
Zowel in Oost- en West-Vlaanderen als Zeeland wordt een groot gedeelte van de naaldbomen aangetast door schorskevers. Door de hitte en droogte van de voorbije jaren zijn veel bomen verzwakt. Veel bossen in onze regio bestaan uit fijnspar, en deze boomsoort is niet geschikt is voor droge zandbodems zoals bij ons. Bovendien zijn de bossen vaak volledig homogeen, wat ze nog kwetsbaarder maakt voor ziekten en plagen.
EGTS Linieland, waartoe Stekene behoort, zette samen met verschillende partners een project op poten om toe te werken naar een klimaatadaptief bosbeheer in onze grensregio. Doel is het ontwikkelen van een gezamenlijke visie en aanpak voor de aantasting van onze bossen. En die aanpak zal er één moeten zijn van creativiteit, inventiviteit en samenwerking met de natuur. Alleen zo kunnen we onze bossen fit houden voor de toekomst.
Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) werkte verschillende beheerscenario’s uit. In pilootprojecten op drie percelen, één in Stekene (Oost-Vlaanderen), één in Hulst (Zeeland) en één in Sijsele (West-Vlaanderen), worden deze getest.
PROEFPROJECT VOOR GEZONDE BOSSEN
In Stekene wordt het bos van aangetaste fijnsparren, op de hoek van de Burchtakker (parallelweg) met de Hulsterstraat-Zuid, gerevitaliseerd door een combinatie van de aanplant van kloempen en kwartiermakers. Kwartiermakers, zoals bijvoorbeeld ratelpopulier, zijn boomsoorten met goed verterende bladeren, die zo helpen om een gezonde bosbodem te ontwikkelen. Een kloemp is een groep van jonge boompjes van dezelfde soort, die dicht bijeen worden geplant. De jonge boompjes beschermen elkaar en daar kan dan uiteindelijk één gezonde grote boom uit voortkomen.
In onze gemeente laat het geïsoleerde perceel de meest experimentele aanpak toe. De helft van de aangeplante kloempen bestaat daar uit uitheemse soorten. Die zijn goed bestand tegen droogte en warmere temperaturen, én kunnen op voedselarme grond groeien. De introductie van deze soorten houdt enerzijds risico’s als invasiviteit en nieuwe ziektes in, maar levert anderzijds nieuwe kennis op die nuttig is met het oog op de klimaatverandering.
De variatie in soorten bomen, aanplantmethode en beheerscenario in dit pilootproject, zal nieuwe kennis en ervaring opleveren die helpen om in de toekomst betere keuzes te maken bij aanplantingen. Een stap vooruit naar gezondere bossen …